2009 yılında Satoshi Nakamoto takma isimli bir programcı tarafından Bitcoin olarak adlandırılan ilk kripto para ortaya çıktı. Satoshi Nakamoto klasik ödeme yöntemlerinden sıkılmış, paranın merkez bankaları tarafından kontrol ve manipüle edilmesinden bıkmış ve tamamen sıradan insanların kontrolünde olacak, hiç bir kurum veya kuruluşa bağlı kalmayacak ve hiç bir şekilde kapatılıp yasaklanamayacak bir protokol üretti ve bu protokole blockchain adını verdi.
Blockchain, ya da blokzincir, teknolojisi tamamen kullanıcıların birbirlerine bağlanmasıyla çalışıyor ve merkezi olmayan bir sistemdi. Yani eğer ki ağ üzerinde birisi bilgisayarını kapatacak ya da internet erişimini kaybedecek olsa bile, diğer kullanıcılar ağı sürdürmeye devam edebiliyordu. Böylelikle üretilen Bitcoinler hiçbir kurum veya kuruluşa bağlı olmadan transfer edilebiliyor ve hükümetler tarafından kontrol edilemiyordu.
Tam olarak kripto para nedir?
Satoshi Nakamoto bu fikirle ortaya çıktıktan sonra bir kaç yıl boyunca üretilen Bitcoinlerin hiç bir değeri yoktu. İnsanlar hobi olarak ya da merak ettikleri için Bitcoin üretiyor, ürettikleri Bitcoinleri tanıdıklarına gönderiyorlardı. 22 Mayıs 2010 tarihinde Laszlo Hanyecz bir forumda “10,000 Bitcoin ile 2 pizza almak istiyorum” şeklinde bir ilan verdi ve başka bir kullanıcı 25 dolara aldığı pizzayı Laszlo’ya 10,000 BTC karşılığında sattı. Böylelikle tarihteki ilk kripto para gerçek anlamda bir ürün satın almak için kullanılmış oldu ve Satoshi Nakamoto’nun fikri uygulamada hayat bulmuş oldu.
Kripto para, blockchain teknolojisi ile üretilen, merkezi olmayan yani hiç kimse tarafından kontrol edilemeyen dijital para birimi olarak nitelendirilebilir. Adındaki “kripto” ifadesi bu paraların üretilmesi sırasında kriptografik şifreleme işlemlerinin kullanılmasından gelmektedir. Günümüzde kripto paraların diğer paralardan teknik olarak farklılıkları bulunsa da kullanış amacı olarak farklılık göstermez.
Temmuz 2018 itibariyle yaklaşık 1600 farklı kripto para bulunmaktadır ve her birinin farklı değerleri vardır. Bu para birimlerinin değerlerinin belirlenmesi tamamen kullanıcılar tarafından gerçekleştiriliyor ve hiç bir hükümet, kurum ya da kuruluş söz sahibi olamıyor. Çok çeşitli kripto para olmasının nedenleri ise kripto paraların birbirlerine alternatif olmak istemeleri, işlem sürelerinin farklı olması, daha verimli çalışmaları vb. denilebilir.
Kripto paralar nasıl kullanılır?
Örnek olarak elinizde 1 BTC bulundurduğunuzu düşünelim. Almak istediğiniz bir ürün için satıcıyla anlaştınız ve 0.1 BTC ödeme yapmanız gerekiyor. Çeşitli cüzdan uygulamalarından birine girerek, alıcının BTC adresini ve miktar olan 0.1 BTC’yi seçerek Bitcoinlerinizi alıcıya gönderebiliyorsunuz. Bu transfer ağda ortalama 30 dakika içerisinde doğrulanıyor ve artık 0.1 BTC’niz satıcıya geçmiş oluyor. Böylelikle ürün için ödemenizi tamamlamış ve artık satıcıdan ürünü teslim alacak hâle geliyorsunuz. Kısacası birine havale yapmak ya da kredi kartı kullanmaktan bir farkı yok.
Şu an için yalnızca çok az sayıda işletme kripto para ile ödeme kabul ediyor ancak gelecekte farklı kripto paraların çıkması ve teknolojinin iyileştirilmesi ile kripto paralar hayatımızda daha fazla yer alacak gibi duruyor.