Blockchain, bir bilgisayar ağının node’lar arasında paylaşılan DLT’tir. Bu makalede “Blockchain nedir?” sorusuna yanıt vereceğiz. Ek olarak blockchain hakkında merak edilen diğer konulara değineceğiz.
Blockchain nedir?
Özünde blockchain, her türlü veriyi depolayan DLT’tir. Bir blokzinciri, kriptopara birimi işlemleri, NFT veya DeFi akıllı sözleşmeleri hakkında bilgi kaydedebilmekte.
Herhangi bir geleneksel veritabanı bu tür bilgileri depolayabilirken, blok zinciri tamamen merkeziyetsiz olması bakımından benzersizdir. Bir Excel elektronik tablosunu veya bir banka veritabanını düşünün. Merkezi bir yönetici tarafından tek bir yerde tutulmamakta. Bir blok zinciri veritabanının birçok özdeş kopyası bir ağa yayılan birden fazla bilgisayarda tutulmakta. Bu bireysel bilgisayarlara node adı verilmekte.
Blockchain nasıl çalışır?
Blok zinciri adı tesadüfi değildir. Dijital defter genellikle bireysel veri bloklarından oluşan bir “zincir” olarak tanımlanır. Ağa periyodik olarak yeni veriler eklendikçe, yeni bir “blok” oluşturulmakta ve “zincir”e eklenmekte. Bu, blok zinciri defterinin sürümlerini aynı olacak şekilde güncelleyen tüm node’ları içerir.
Bu yeni blokların nasıl oluşturulduğu, blockchain’in neden son derece güvenli kabul edildiğinin anahtarıdır. Deftere yeni bir blok eklenmeden önce node’ların çoğunluğu yeni verilerin meşruiyetini doğrulamalı ve onaylamalıdır. Bir kripto para birimi için, bir bloktaki yeni işlemlerin sahte olmamasını veya kripto paraların birden fazla kez harcanmamasını sağlamayı içerebilirler. Bu, bir kişinin gözetim olmadan değişiklik yapabileceği bağımsız bir veritabanı veya elektronik tablodan farklıdır.
İşlemler tipik olarak kriptografi kullanılarak güvence altına alınır. Bu, node’ların bir işlemi işlemek için karmaşık matematiksel denklemleri çözmesi gerektiği anlamına gelir.
Perkins Coie’nin fintech ve blok zinciri danışmanı Sarah Shtylman, “Paylaşılan verilerdeki değişiklikleri doğrulama çabalarının bir ödülü olarak, node’lar tipik olarak blok zincirinin yerel para biriminin yeni miktarlarıyla (örneğin, bitcoin blok zincirindeki yeni bitcoin) ödüllendirilir” diyor.
Blockchain Nasıl Kullanılır?
Bitcoin’in blok zincirindeki bloklar, parasal işlemlerle ilgili verileri depolar. Bugün, blockchain üzerinde çalışan 10.000’den fazla kripto para birimi sistemi var. Ancak blockchain’in aslında diğer işlem türleri hakkında da veri depolamanın güvenilir bir yolu olduğu ortaya çıktı.
Halihazırda blok zincirine dahil olan bazı şirketler bulunmakta. Bunlar Walmart, Pfizer, AIG, Siemens, Unilever ve diğer birçok şirket bulunmaktadır. Örneğin IBM, gıda ürünlerinin konumlarına ulaşmak için yaptıkları yolculuğu izlemek için blokzincirini oluşturdu.
Gıda endüstrisi sayısız E. coli, salmonella ve listeria salgınının yanı sıra yanlışlıkla gıdalara bulaşan tehlikeli maddelere tanık oldu. Geçmişte, insanların yediklerinden bu salgınların kaynağını veya hastalığın nedenini bulmak haftalar aldı. Blockchain kullanmak, markalara bir gıda ürününün rotasını çıkış noktasından, yaptığı her duraktan ve son olarak teslimattan itibaren takip etme yeteneği verir. Bir gıdanın kontamine olduğu tespit edilirse, her duraktan kaynağına kadar izlenebilmekte. Sadece bu değil, aynı zamanda bu şirketler artık temas etmiş olabilecekleri her şeyi de görerek, sorunun çok daha erken tanımlanmasına ve potansiyel olarak hayat kurtarmasına olanak tanıyor. Bu, pratikte blok zincirinin bir örneğidir, ancak başka birçok blok zinciri uygulama biçimi vardır.